Janar 30, 2025 | Thursday

Përkushtimi i BE-së për mbështetjen e të drejtave LGBTIQ+ në Kosovë: Tregimi i CEL Kosova

Nga: Arbër Selmani, CEL Kosova

Qendra për Barazi dhe Liri (CEL) në Kosovë, e themeluar në korrik 2013, synon ta forcojë komunitetin LGBT duke parandaluar diskriminimin në bazë të orientimit seksual dhe identitetit gjinor, duke rritur vetëdijësimin e publikut për të drejtat LGBT dhe duke avokuar për të drejta të barabarta dhe mosdiskriminim në përputhje me kushtetutën dhe ligjet e vendit.

Për më shumë se një dekadë, CEL Kosova ka punuar për gjithëpërfshirje dhe solidaritet duke krijuar hapësira të sigurta për dialog dhe bashkëpunim ndërmjet Komuniteti LGBT në Kosovë dhe shoqërisë në përgjithësi. BE-ja në Kosovë ka qenë në anën e CEL-it në këtë mision në mënyra të ndryshme, së fundmi BE-ja ka vendosur partneritet me CEL-në përmes një Marrëveshjeje Kornizë Partneriteti. 

Nëpërmjet nismave për edukim, fushatave avokuese dhe partneriteteve me palë lokale dhe ndërkombëtare të interesit, CEL punon për të promovuar ndryshimet sociale dhe për të avancuar të drejtat e njeriut për të gjithë individët, pavarësisht nga orientimi i tyre seksual.

Programi mbështetës i CEL siguron që individët LGBTIQ të kenë qasje në hapësira të sigurta, jo-gjykuese, duke ofruar ndihmë psikosociale, ndihmë juridike falas, dhe burime të tjera të komunitetit. Ai trajton çështje të tilla si dalja haptazi, diskriminimi, dhuna, ankthi, depresioni dhe shqetësime të tjera shëndetësore. Përmes programit të vet për ngritjen e kapaciteteve, CEL Kosova punon me individë LGBTIQ për të rritur shkathtësitë, njohuritë dhe vetëbesimin e tyre. Duke ofruar mundësi trajnimi, mentorimi dhe angazhimi, programi i fuqizon individët që të bëhen kontribues aktivë në komunitetet LGBTIQ në Kosovë dhe më gjerë.. Për më tepër, programi i avokimit i CEL Kosova përfshin avokimin  për të drejta të barabarta dhe mosdiskriminim të komunitetit LGBTIQ në Kosovë, në përputhje me kushtetutën dhe ligjet e vendit. 

Organizata synon të forcohet korniza ligjore për individët LGBTIQ dhe të rritet pjesëmarrja e tyre në mekanizmat dhe projektet relevante ndërkombëtare dhe rajonale të dobishme për komunitetin dhe shoqërinë në përgjithësi.

Bashkimi Evropian në Kosovë e vazhdoi mbështetjen e vet të paçmuar për CEL Kosova gjatë gjithë vitit 2024, duke mundësuar disa nisma me ndikim që synojnë fuqizimin e komunitetit LGBTIQ dhe nxitjen e përfshirjes. Këto janë vetëm disa nga iniciativat e mbështetura nga BE-ja në Kosovë për CEL Kosova. 

Aftësimi Profesional – Arti i Grimit

Në bashkëpunim me Sellma Beauty, CEL Kosova organizoi një program të specializuar trajnimi për grimin për të rritur shkathtësitë për grim. Pjesëmarrës ishin tre individë LGBTIQ nga Peja dhe Prishtina, të cilët përfaqësonin grupmosha dhe prejardhje të ndryshme. Trajnimi ofroi një kurrikulë gjithëpërfshirëse që mbulonte tema të tilla si përgatitja e primerit të grimit, krijimi i look-ut të lehtë dhe glamour, zotërimi i teknikave krijuese të grimit, kapja e fotografive për rrjete sociale dhe përgatitja e vetullave. Pjesëmarrësit u angazhuan si në mësime teorike ashtu edhe në ushtrime praktike për të krijuar besim dhe ekspertizë teknike. Megjithëse një pjesëmarrës e ndërpreu programin në ditën e katërt për arsye personale, trajnimi në përgjithësi siguroi një mjedis mbështetës për zhvillimin e shkathtësive dhe eksplorimin e karrierës.

Monitorimi i gjuhës së urrejtjes

CEL Kosova zbatoi një iniciativë për monitorimin e gjuhës së urrejtjes për të analizuar dhe dokumentuar sistematikisht raste të gjuhës së urrejtjes që si cak ka komunitetin LGBTI në formate të ndryshme mediatike. Projekti u fokusua në identifikimin e modeleve, trendeve dhe përhapjes së gjuhës së urrejtjes në 12 portalet e lajmeve të përditshme në Kosovë. Përzgjedhja e këtyre portaleve u bazua në lexueshmërinë e tyre të lartë, numrin e artikujve të nxjerrë dhe angazhimin e audiencës. Kjo iniciativë përfshiu analizën e diskursit të gjuhës së përdorur në artikujt e lajmeve dhe seksionet e komenteve, duke ofruar njohuri se si individët dhe çështjet LGBTIQ portretizohen në media. Gjetjet u prezantuan në një event lansimi më 16 dhjetor 2024, në Bubble Pub, pasuar nga një panel diskutimi që ndezi një dialog kuptimplotë mbi luftën kundër gjuhës së urrejtjes online.

Hulumtimi me Universitetin e Prishtinës: Bursa për Avokim Studentor

CEL Kosova angazhoi studentët e Universitetit të Prishtinës në një bursë unike për avokim që kombinoi hulumtimin dhe prezantimet publike për të promovuar të drejtat LGBTI. Iniciativa u shpalos në tri faza: punëtori, hartimi i hulumtimit dhe publikimi dhe prezantimi përfundimtar i punimeve hulumtuese. Trembëdhjetë studentë u përzgjodhën për të marrë pjesë, u grupuan në pesë ekipe të cilëve iu caktuan mentorët që udhëhoqën hulumtimin e tyre. Temat e eksploruara përfshinë:

Bursa filloi me një punëtori hyrëse në Universitetin e Prishtinës dhe kulmoi me publikimin dhe prezantimin e gjetjeve të hulumtimit, duke i fuqizuar studentët për të kontribuar në ndryshimet shoqërore.

Punëtori për ndihmën juridike

Nga data 15 deri më 17 nëntor, CEL Kosova mbajti një punëtori për ndihmë juridike të dizajnuar për t’i fuqizuar 10 anëtarë të komunitetit LGBTI duke përmirësuar të kuptuarit e tyre për të drejtat dhe strategjitë juridike. Punëtoria përfshiu sesione interaktive për avokimin, mobilizimin e komunitetit dhe kornizat ligjore, së bashku me diskutime për adresimin e sfidave të përbashkëta me të cilat përballet komuniteti LGBTI në Kosovë. Pjesëmarrësit u larguan me një zotërim më të fortë të koncepteve kyçe që lidhen me orientimin seksual, identitetin gjinor dhe terminologjinë LGBTI, duke i pajisur me mjetet që të avokojnë për veten dhe të tjerët.

Java e Krenarisë në Prishtinë 2024

BE-ja në Kosovë luajti një rol jetik në mbështetjen e kremtimeve të Javës së Krenarisë në Prishtinë, një seri me evente gjithëpërfshirëse dhe plot gjallëri që kremtojnë identitetet dhe të drejtat LGBTIQ. Vini re se Java e Krenarisë në Prishtinë organizohet bashkërisht nga CEL Kosova, CSGD, CRD dhe YIHR. Aktivitetet përfshinë:

  • Paradën e Krenarisë  
  • Koncertin: “Lulja e parë” nga Astrit Ismaili
  • Konferencën: “Rrugëtimi drejt përfshirjes”
  • Drag Show nga Propaganda Bx

Këto evente i bënë bashkë audienca të ndryshme, duke nxitur vizibilitetin, dialogun dhe krenarinë brenda komunitetit LGBTIQ dhe më gjerë.