31 Oktobar, 2021 | Nedelja
U intervjuu meseca, Desar Suljejmani, umetnički direktor Evropske letnje muzičke akademije i Omladinskog orkestra Zapadnog Balkana, govori nam više o 10. izdanju ESMA održanog na Kosovu.
Desar Sulejmani: Orkestar mladih Zapadnog Balkana (Western Balkans Youth Orchestra, WBYO) ima svoje početke u prethodnim organizacijama European Summer Music Academy (ESMA) na Kosovu, tada kada se tokom različitih instrumentalnih kurseva pedagoškog rada u ansamblu rodila ideja o proširenju umetničke delatnosti, koja se potom odvijala krajem 2019. godine do stvaranja orkestra kao samostalne i stalne institucije, predstavnika celog regiona.
WBYO je orkestarski ansambl sa mladim profesionalnim muzičarima iz najmanje šest zemalja Zapadnog Balkana (Bosna i Hercegovina, Kosovo, Crna Gora, Severna Makedonija, Srbija i Albanija) koji je trebalo da započne svoj umetnički put marta meseca 2020. godine. Organizatori, kulturna organizacija Artium Eudora – ArtEu, sa sedištem u Prištini, u punoj saglasnosti sa domaćim i međunarodnim partnerima, doneli su odluku o odlaganju aktivnosti kao zaštitni korak protiv brzog širenja pandemije SarS-CoV 2 širom sveta.
Projekat WBYO je prvobitno finansiran iz značajnog fonda Rotari internacionalnog distrikta 1810 (područje Ahena u Nemačkoj). Tokom narednih događaja krajem 2020. godine i u aktivnostima koje su upravo završene u oktobru (1. faza obuke i koncerta), WBYO je takođe imao podršku švajcarske ambasade, Kuće Evrope, ambasade Češke Republike na Kosovu, nemačke ambasade u Tirani kao i drugih lokalnih partnera, kojima koristim ovu priliku da se srdačno zahvalim na dragocenoj podršci pruženoj u okviru našeg projekta.
Desar Sulejmani: Istorijski razvoj nas je naučio da je region Zapadnog Balkana važan za ceo evropski kontinent koliko i turbulentan, složen i neprekidan sa mnogim nerešenim pitanjima. Nakon decenija nestabilnosti, nesporazuma, međusobnog nepriznanja, raznih političkih kontroverzi, došlo je vreme da nova generacija čitavog regiona preuzme svoju sudbinu u svoje ruke, da vodi miran, kooperativan razvoj među sobom, obraćajući se budućnosti suprotnim pristupom, onome što su činile prošle generacije.
WBYO ima za cilj da unese novi duh saradnje, ideju bliske duhovne povezanosti kroz umetnost, kulturu, muziku i razvoj, organizovanjem pedagoško-umetničkih aktivnosti, orkestarskih susreta, koncerata i programa različitih muzičkih formata društvene svesti, za svu publiku regiona. Upravo ove vrline, koje će pored potreba za profesionalnim razvojem svakog učesnika u našim projektima, biti glavni ciljevi našeg dugoročnog rada sa mladim stručnjacima na Zapadnom Balkanu.
Desar Sulejmani: Sezona ESMA 2021 bila je važan deo celog dvofaznog projekta „Izgradnja muzičkih mostova na Zapadnom Balkanu 2021“ i kao takva je došla sa mnogo zanimljivih sadržaja, iako u uslovima ograničenja zbog pandemije. Godine 2021, ESMA se vratila u Prištinu, gde je i nastala kao pedagoško-umetnička organizacija pre devet godina. Krajem septembra i početkom oktobra 2021. godine na Fakultetu umetnosti Univerziteta „Hasan Priština“ održani su kursevi klavira (Ardita Statovci, Kosovo/Austrija), violine (profesor dr Orhan Ahiškal, Turska/SAD), flaute (profesor Ljubiša Jovanović, Srbija) i klarineta (Jordi Pons, Španija/Švajcarska), kao i umetnički nastupi pojedinih stranih profesora, ili studenata, koji su učesnici naših kurseva.
Takođe, u okviru ESMA 2021, od 23. do 29. septembra, organizovali smo umetničke prezentacije i časove izvođenja gitare u gradu Mitrovici, gde smo već stvorili zajedničku istoriju o uspehu sa kulturnom organizacijom Kosova Ars, koju predvodi kosovski gitarista, g. Erhan Mujka.
Nekoliko dana nakon završetka događaja ESMA 2021, naša organizacija je započela drugu fazu projekta „Izgradnja muzičkih mostova na Zapadnom Balkanu“, odnosno organizaciju kurseva žičanih instrumenata, praćenih svakodnevnim probama orkestra i koncertnom turnejom orkestra mladih Zapadnog Balkana od 7. do 18. oktobra 2021. Nakon održavanja relevantnih kurseva, intenzivnog pedagoško-umetničkog rada sa pozvanim profesorima violine, g. Onder Baloglu (Turska/Nemačka) i gđa. Jukiko Tezuka (Japan/Austrija), viola, g. Dominik Travniček (Češka), violončelista, g. Dijego Ernandes Suarez (Španija/Nemačka) kontrabas, g. Tomas Vybiral (Češka Republika) WBYO je publici u Prištini, Skoplju i Tirani predstavio raznovrstan program sa delima istaknutih evropskih kompozitora, od kojih su neka po prvi put predstavljena publici.
Dakle, kao što vidite, razvili smo veoma širok program i mnogobrojne planove, kao deo naših umetničkih promišljanja, daljeg i dugoročnog razvoja naše primarne ideje.
Desar Sulejmani: Kao što sam već istakao, rad na kreiranju i implementaciji WBYO započeli smo od kraja 2019. godine, tako da smo od tada u stalnom kontaktu sa potencijalnim članovima orkestra. S’obzirom da je WBYO orkestar koji će se prvenstveno realizovati na osnovu različitih projekata tokom kalendarske godine, promene imena u našoj postavi su same po sebi razumljive.
Ovom prilikom želim da istaknem pomoć koju sam lično dobio od profesora muzičkih fakulteta u Beogradu i Nišu u Srbiji, pomoć koja je pomogla da upotpunim dotične članove orkestarske formacije.
Izbor članova WBYO je isključiva nadležnost umetničkog direktora orkestra i ja sam u ovom slučaju u svom radu imao uglavnom ove kriterijume odabira, kao npr. da to budu mladi muzičari od 16 do 26 godina starosti, da budu deo sistema stručne muzičke pripreme, da poseduju neophodne pripreme i iskreno interesovanje za aktivno učešće u orkestru.
Prilikom izbora muzičara vodio sam računa i o što pravičnijem i ravnopravnijem predstavljanju različitih etničkih grupa regiona Zapadnog Balkana, tako da sam želeo da u orkestru ostvarim dobar balans u okviru što realnijeg predstavljanja različitih pripadnosti, koje su deo sadašnjeg zapadnog Balkana.
Desar Sulejmani: Smatramo da se izradom ovog projekta u predviđenom obliku, kombinovanjem pedagoških iskustava na terenu, ili najboljim zajedničkim prenošenjem ostvarenog umetničkog rezultata, na najbolji način omogućava edukacija mladih učesnika sa potrebama, zahtevima i sve najbolje vrline pravog profesionalca. Takođe, povezanost instrumentalista WBYO, međusobna saradnja studenata i profesora koji učestvuju na ESMA 2021, utiče ne samo na dublju profesionalnu pripremu mladih, već pre svega automatski uklanja i u ime umetničkog razvoja svaku barijeru, prepreku ili druge dileme, koje mogu prirodno zaživeti.
S’druge strane, okupljanje velikog broja mladih sa Zapadnog Balkana, omogućavanje zajedničkog umetničkog svakodnevnog života, koji se potom dovodi u zajednicu kao snažan element prezentacije, jača društveni osećaj ovih mladih ljudi, omogućava prijateljsko povezivanje, bez tabu etničkih, jezičkih i kulturnih elemenata, među mlađom generacijom na Zapadnom Balkanu, generaciji koja će u narednim godinama preuzeti štafetu svih životnih dešavanja u dotičnim zemljama.
Naš rad vidimo kao veoma važan u jačanju osećaja spoznaje, podrške i saradnje prvo prema sebi, a zatim i prema drugima u regionu Zapadnog Balkana. Želimo da kroz svaku aktivnost koju ćemo ubuduće odraditi, budemo primer sveprisutnog profesionalizma u koracima našeg rada i pre svega želimo da uvek budemo avangarda novog mentaliteta rada i implementacije projekata u regionu Zapadnog Balkana.
Desar Sulejmani: Trenutno se spremamo za kratku koncertnu turneju WBYO-a u Luksemburgu, gde ćemo biti deo međunarodnog festivala orkestara, koji se održava sredinom decembra ove godine. U međuvremenu, nakon potpunog završetka faze implementacije projekta „Izgradnja muzičkih mostova na Zapadnom Balkanu“, uskoro počinjemo sa pripremama za organizaciju ESMA 2022, kojom se obeležava 10. godišnjica njenog stvaranja na Kosovu. Ovom prilikom imaćemo priliku da šire razvijemo pedagoško-umetničke programe i tokom 2022. godine održaćemo koncerte i umetničke aktivnosti širom regiona Zapadnog Balkana. Takođe planiramo da imamo faze rada i koncerte WBYO 2022. godine u Nemačkoj, Holandiji i Češkoj.
Esen, Nemačka, 29 oktobar 2021