31 маја, 2017 | Sreda
mr umetnosti Ardita Statovci, pijanistkinja (24.05.2017)
Ako se za polaznu tačku uzme citat Betovena: „Muzika je otkriće veće od sve mudrosti i filozofije“ („Music is a higher revelation than all wisdom and philosophy“), još jednom se u pamćenje vraća izvanredna moć i uticaj, koji zvukovi imaju ne samo na život određenih pojedinaca, nego iznad svega, nad narodima. U svakom životnom segmentu, tokom praznika ili svakodnevice, muzika, kao direktan oblik komunikacije, još jednom potvrđuje da ono što se ne može izreći rečima se izražava zvukovima. Kao zajednički jezik, muzika postavlja lukove veza ne samo među evropskim državama, nego celog sveta, a njom se pruža ponovna prilika za „posećivanje“ raznih kultura i mesta, čak i bez fizičkog prisustva. Za one koje nisu bili u prilici da ikada posete npr. Češku, muzika im omogućava da sednu pored zamišljene obale, bilo gde ona bila, u Japanu, Australiji, Kongou, Čileu ili Francuskoj, i magijom dožive tok reke Vltave slušajući simfonijske poeme Bedžiha Smetana pod naslovom „Moja domovina“ (Ma Vlast). Čak i 150 godina posle komponovanja, emocija koju ova muzika prenosi i dalje ostaje jedinstvena i direktna, a ovi zvuci uspevaju da svaki put povrate sliku reke na nov i živopisan način.
Narodi, u njihovoj borbi za slobodu, su imali potpuno različite sudbine, i ovo možemo primetiti ako uporedimo Švedsku koja nije bila u ratu već 200 godina, a sa druge strane Kosovo, kao najmlađu državu sa ratnom istorijom od pre 18 godina. Tada je veoma jasno da se i razvoj muzičke istorije razlikuje.
Jedna druga evropska zemlja, Austrija, je imala sreću da među svojim redovima ima genija koji je živeo tokom XVIII veka, koji je i dan danas jedan od najpopularnijih kompozitora svih vremena: Volfganga Amadeusa Mocarta. Njegova ličnost i delo su dali izvanredan doprinos u promovisanju ugleda Austrije i uopšteno u razvoju muzičke svesti cele Evrope, a i šire. Sam Mocart je imao sreću da bude rođen u jednoj od odavno uspostavljenih evropskih država, koja je arhivirala i sačuvala njegova dela i koja neprekidno radi na promovisanju stvaralaštva, između ostalog, jednog od glavnih osnivača bečkog klasicizma (Prva bečka škola). I danasu za sve generacije u bilo kojoj zemlji ovakvi stvaralački umovi ostaju model. Godinama i vekovima su upravo umetnici bili ti koji su kroz umetnost i svojom upornošću razbijali tabue, uticali na društvo, podizali svest i moral i držali na visokom mestu ideal naprednog i razvijenog sveta.
Kada govorimo o Kosovu, klasična muzika kompozitora ove zemlje predstavlja ključni aspekat u koji vredi ulagati i vredi podržavati u cilju promovisanja zemlje. To je najneposredniji način, bez rukavica i lep, preko kojeg se može upoznati jedan narod sa posebnom istorijom, mogu se upoznati patnje i radosti tog naroda, borba za slobodu, težnja da budu ravnopravni građani Evrope. Vredi saslušati ovu muziku specifičnog ritma 7/8, 8/8, što predstavlja originalan element ove zemlje, koji ne nalazimo ni kod Šuberta ili Bramsa, muziku sa naglašenim tonalitetom mola, sa udaljenom lepotom koja prožima nostalgiju, a istovremeno i želju za životom; vredi bliže upoznati jedni druge, ne po teoriji ili mislima koje su oblikovane na jedan ili drugi način, nego da sused upozna suseda direktno, upozna se sa njegovom dušom kroz muziku. I male države mogu da daju puno, i zato im je potrebno pružiti priliku, mogućnost da pokažu potencijal.
Muzika vekovima održava živom istoriju čovečanstva i ne poznaje granice. Sa poreklom nastanka upravo u Evropi, klasična muzika ostaje značajna zajednička evropska vrednost i stvara mogućnost za bolje upoznavanje zemalja na kontinentu i van njega, razbija predrasude, otvara umove, krade srca i ujedinjuje ljude.